کــــافــــه حـســـــــابداران

بســــم الـلــــه الـرحــمن الـرحیــــــــــــــــــــمـــ.......... . . .

کــــافــــه حـســـــــابداران

بســــم الـلــــه الـرحــمن الـرحیــــــــــــــــــــمـــ.......... . . .

حسابداری پیمانکاری ۱



حسابداری پیمانکاری 1

 

  


 موسسات بخش عمومی و خصوصی اجرای عملیاتی نظیرراه سازی، سد سازی، اسکله و بندرسازی، نصب خطوط پستهای فشارقوی و انتقال نیرو، کشتی سازی، هواپیماسازی،ساختن فیلمهای سینمایی و قطعات پیچیده وسایل و تجهیزات را با انعقاد قرارداد به موسسات پیمانکاری واگذار میکنند. تعریف صنعت پیمانکاری به دلیل تعدد و تنوع حیطه عملیات، کاری دشوار است . در این مقاله، حسابداری پیمانکاری در موسساتی که از طریق انعقاد قرارداد به ساختن دارایی اشتغال دارند مورد مطالعه قرار میگیرد.ارکان اصلی عملیات پیمانکاری در هر نوع عملیات پیمانکاری سه ارکان اصلی زیر وجود دارد :



 کارفرما


شخص حقیقی یا حقوقی است که اجرای عملیات معینی رابه پیمانکار واگذار میکند. کارفرما برای هماهنگی و نظارت براجرای عملیات موضوع پیمان عمومآً از خدمات مهندسان مشاور بهره میگیرد. جانشینان یا نمایندگان قانونی کارفرما در حکم کارفرما محسوب میشوند.

 

پیمانکار


شخص حقیقی یا حقوقی است که مسئولیت کامل اجرای عملیات موضوع پیمان را تا تکمیل نهایی بعهده میگیرد.پیمانکار معمولا به منظور تسهیل در اجرای قسمت یاقسمتهایی خاص از عملیات موضوع پیمان (نظیر لوله کشی،آهنگری و نقاشی) قراردادهایی با اشخاص یا پیمانکاران جزء منعقد میکند.در مواردی که برای انجام دادن یک طرح خاص و یا اجرای عملیات طرحهای بزرگ نیاز به همکاری چند شرکت پیمانکاری با تخصصهای مختلف باشد برای افزایش توان مالی و عملیاتی و توزیع خطرات ناشی از  اجرای عملیات موضوع پیمان، گروه شرکتهای پیمانکاری از همکاری یا مشارکت یا ادغام چند شرکت پیمانکاری بوجود می آید.

 

قرارداد


انعقاد قرارداد مهمترین بخش از فعالیت پیمانکاری است و منشا تعهد و التزام برای کارفرما و پیمانکاراست. در قرارداد پیمانکاری مواردی از قبیل مشخصات  طرفین قرارداد، موضوع پیمان، مبلغ پیمان، مدت  پیمان  ، تعهدات طرفین قرارداد  و فسخ یا خاتمه پیمان مشخص میشود.

موضوع قراردادهای پیمانکاری ممکن است ساختن یک دارایی یا داراییهایی باشد که در مجموع طرح واحدی راتشکیل میدهد.انواع قراردادهای پیمانکاری در صورتی که مخالف  صریح قانون نباشد میتواند به اشکال مختلفی بین پیمانکار و کارفرما منعقد شود  .

 

قراردادهای متداول پیمانکاری به شرح زیراست :

 

 قرارداد مقطوع


این نوع قرارداد معمولا به یکی از دو شکل زیر  تنظیم میشود :


الف- پیمانکار توافق میکند که در ازای دریافت مبلغی معین کل عملیات موضوع پیمان را انجام دهد.

ب - پیمانکار توافق میکند که در ازای دریافت مبلغی معین برای هر واحد کاری که انجام میدهد (مثلا یک متر مربع زیربنا یا یک متر خاکبرداری) موضوع عملیات پیمان را انجام دهد.

معمولا در طرحهای بزرگ و بلندمدت طبق ماده  خاصی درقرارداد پیش بینی میشود که بهای واحد  کار یا مبلغ پیمان براساس تغییرات شاخص قیمتها تعدیل شود.

 

 قرارداد امانى


در این نوع قرارداد، مخارج مجاز یا تعیین شده درقرارداد به پیمانکار مسترد میشود و در ازای خدماتی که انجام داده است درصد معینی از مخارج یا  حق الزحمه ثابتی را دریافت میآند. مانند قراردادهای  خدمات مدیریت تهیه طرح وخدمات مشاورهای، تهیه  طرح یا خدمات مدیریت کنترل ونظارت و یا پیمانکاری عملیات اجرایی و یا ساخت تجهیزات.

 

 قرارداد براساس مواد و دستمزد


این نوع قرارداد مشابه قرارداد امانی است و طبق آن پیمانکار توافق میآند که در ازای دریافت دستمزد مستقیم با نرخ ساعتی معین و قیمت مواد و مصالح و  سایر مخارجی که طبق قرارداد انجام داده است،  موضوع عملیات پیمان را انجام  دهد. پیمانکار نرخ ساعتی دستمزد را براساس  بازیافت دستمزد و هزینه های غیرمستقیم و سود مورد  انتظار تعیین میکند.

 

در هر یک از قراردادهای یاد شده ممکن است :


١) شرایط قرارداد در طول اجرای طرح بر اثر تغییر مقادیرکار، تغییر مدت پیمان و یا تراضی طرفین قراردادتغییرکند.

(٢) طبق ماده خاصی برای ایجاد انگیزه وتشویق پیمانکار به اتمام کار قبل از موعد مقرر، پاداش  برای جلوگیری از تاخیردر اجرای عملیات جرائمی درنظر گرفته شود.

 

ویژگیهاى صنعت پیمانکارى

 

برخی از ویژگیهای خاص صنعت پیمانکاری به شرح زیراست :

 

١-  اجرای عملیات موضوع پیمان از طریق انعقاد قرارداد به پیمانکار واگذار میشود و مدت اجرای طرح معمولابه بیش از یک دوره مالی تسری مییابد.

٢- فعالیتهای پیمانکاری برخلاف سایر فعالیتهای تولیدی که معمولا در فضای کارخانه انجام میگیرد درمحل اجرای طرح که کارفرما در اختیار پیمانکار قرار میدهد انجام میگیرد.

٣-  هر قرارداد پیمانکاری معمولا به ساختن یک دارایی خاص میانجامد.

٤-  قرارداد پیمانکاری پس از طی تشریفات مناقصه یا ترک مناقصه و یا توافق قیمت به پیمانکار واگذار میشود.

٥-  پیمانکار برای پیشنهاد مبلغ پیمان علاوه بر برآورد بهای تمام شده طرح، سود مورد انتظار خود را به آن اضافه میکند.

٦-  اگرچه پرداخت مخارج اجرای طرح به عهده پیمانکاراست اما پیمان در طول دوره ساخت به کارفرما تعلق دارد.

٧-  مبلغ قرارداد به تدریج در طول اجرای طرح از طریق تنظیم صورت وضعیت به پیمانکار پرداخت میشود.

٨-  بهای تمام شده و صورت وضعیتهای اجرای کار درطول اجرای طرح انباشته میشود. این امر مدیریت ، حسابداری و حسابرسی قراردادهای پیمانکاری را دشوار میسازد.

٩- کارفرما برای جبران خسارتهای احتمالی ومسئولیت پذیری پیمانکار علاوه بر پوششهای بیمه ای معمولا ضمانتنامه های زیر را از وی اخذ میکند :

 

الف- ضمانتنامه شرکت در مناقصه  :


 این ضمانتنامه برای تضمین قیمتی که پیمانکار برای اجرای طرح پیشنهاد کرده است اخذ میشود.

ضمانت نامه مذکور در صورتی که پیمانکار در مناقصه برنده شود و از انعقاد قرارداد امتناع ورزد به نفع کارفرما ضبط  میشود.

 

ب -  ضمانتنامه انجام تعهدات :


 این ضمانتنامه هنگام امضای قرارداد برای تضمین انجام تعهدات ازپیمانکار اخذ میشود. ضمانتنامه مذکور پس ازخاتمه کار و تصویب صورت مجلس تحویل  موقت، آزاد میشود.

 

ج - ضمانتنامه پیش پرداخت :


 این ضمانتنامه پس ازامضای قرارداد در مقابل  پیش پرداخت از پیمانکاراخذ میشود. ضمانتنامه مذکور تا پایان مدت پیمان معتبر است و مبلغ آن به ترتیبی که اقساط  پیش پرداخت واریز میشود به تدریج  تقلیل مییابد.

 

د - ضمانتنامه حسن انجام کار  :


 از پرداخت  هرصورت وضعیت به پیمانکار معمولا ١٠ % بابت سپرده  حسن انجام کار (وجه الضمان) کسرمیشود. کارفرما میتواند بنا به تقاضای پیمانکارمبلغ سپرده حسن انجام کار را در مقابل ضمانتنامه پرداخت کند.

 

١٠ - موضوع عملیات پیمان معمولا در دو مرحله موقت وقطعی به کارفرما تحویل میشود.

 

١١ - پیمانکار در طول اجرای طرح به ویژه قراردادهای مقطوع با خطرات ذاتی از جمله حوادث قهری وغیرمترقبه مواجه است.مراحل اجرای طرحهای بلندمدت پیمانکاری  مراحل اجرای طرح در موسسات بخش عمومی وخصوصی تفاوت ماهوی ندارد و موسسات بخش خصوصی کمابیش دراجرای عملیات پیمانکاری از تشریفات حاکم بر بخش عمومی تبعیت میکنند.اجرای طرحهای عمرانی در موسسات بخش عمومی تابع تشریفات خاصی است که در ٥ مرحله جداگانه درزیر مورد بررسی قرار می گیرد .

 

مرحله ١ - مطالعات مقدماتى طرح


موسسات بخش عمومی، مطالعات مقدماتی و نظارت براجرای طرحهای ساختمانی، تاسیساتی و تجهیزاتی را معمولا به مهندسان مشاور واگذار میکنند. مطالعات مقدماتی شامل اقدامات زیر است :

 

۱-۱- مطالعات تحقیقاتى و بنیادى


خدمات این مرحله شامل مطالعات منطقه ای، اجتماعی واقتصادی است که نتایج حاصل از آن منجر به تصمیمگیری کلی در مورد برنامه ها و شناخت طرحها و مدیریت آنها میشود.

 

۲-۱- مطالعات شناسایى طرح


 شروع اقدامات مربوط به این مرحله منوط به اتمام تحقیقات بنیادی و پذیرش یا توصیه به سرمایه گذاری طرح میباشد. مطالعات این مرحله شامل تحقیقات و بررسیهای لازم به منظور تعیین هدف طرح، شناخت اجزای متشکله وهمچنین امکانات فنی و اجرایی طرح با توجه به مصالح ساختمانی، تجهیزات، نیروی انسانی و بالاخره حدودسرمایه گذاری، زمان اجرا و تعیین اثرات  اجتماعی و اقتصادی ناشی از اجرای طرح است. حاصل این مطالعات به شکل گزارش تدوین میشود که مبنای تصمیمگیری در مورد اقدامات بعدی خواهد بود

 

۳-۱- تهیه طرح مقدماتى

 

مطالعات این مرحله شامل تحقیق، بررسی، مطالعه وآزمایشهای لازم به منظور طراحی و تهیه نقشه های مقدماتی و مشخصات کلی طرح و تعیین محلهای مناسب و برآورد کلی ابعاد و حجم کار و مخارج هر یک، راه حلهای پیشنهادی وهمچنین مقایسه و تعیین نکات مثبت و منفی هر راه حل و بازده اقتصادی و اثراث هر یک از آنها میباشد. تهیه کننده طرح مقدماتی مناسبترین راه را با ذکر دلایل لازم توصیه میکند.مطالعات این مرحله باید به اندازهای کامل باشد که امکان برآورد مخارج دوره طرح و هزینه های بهره برداری را برای تصمیمگیری منطقی فراهم سازد. نتیجه این مطالعات به شکل گزارش  تدوین میشود.

 

۴-۱- تهیه نقشه ها ومشخصات اجرایى طرح


شروع اقدامات مربوط به این مرحله منوط به اتمام مرحله تهیه طرح و پذیرش طرح میباشد. خدمات این مرحله شامل مطالعات، بررسی و تحقیقات لازم به منظور تهیه کلیه اسنادعملیات اجرایی، برنامه زمانی اجرای کار، برآورد مقا دیرکار وپیش بینی دقیق مخارج اجرای طرح میباشد.

 

مرحله ۲-  انتخاب پیمانکار


طرحهای عمرانی عمومآً از محل اعتبارات سرمایه گذاری ثابت و به ترتیب زیر به شرکتهای پیمانکاری واگذارمیشود :

 

۱-۲- دعوت از پیمانکاران براى اجراى طرح


پس از آماده شدن اسناد و مدارک عملیات اجرایی طرح معمولا پیمانکاران از طریق مناقصه یا مذاکره از نوع ومشخصات طرح مطلع میشوند و در صورتی که مایل به اجرای طرح باشند اسناد و مدارک مناقصه را از کارفرما یا مهندسان مشاور تهیه وبرای بررسی و مطالعه در اختیار کادر فنی خود قرار میدهند.

 

۲-۲- تسلیم قیمت پیشنهادى و ضمانتنامه


شرکت در مناقصه چنانچه کادر فنی با توجه به امکانات پیمانکار اجرای پیمان را عملی و اقتصادی تشخیص دهد قیمت کل کار را ازروی نقشه ها محاسبه و با افزودن سود مورد انتظار به آن پیشنهاد میکند. هر یک از پیمانکاران برای تضمین اجرای طرح به قیمتی که پیشنهاد  کرده اند باید ضمانت نامهای ازبانک اخذ و به کارفرما تسلیم کنند. قیمت پیشنهادی پیمانکاربرای اجرای طرح همراه با سایر اسناد و مدارک از جمله ضمانتنامه بانکی در دو پاکت جداگانه - پاکت  الف  حاوی ضمانتنامه بانکی و کلیه اسناد مناقصه  و پاکت ب فقط شامل قیمت پیشنهادی به کارفرما تسلیم میشود. صدور ضمانتنامه شرکت در مناقصه از طرف بانکها موکول به اخذ وثیقه و کارمزد از پیمانکار است.

 

-۲ انتخاب پیمانکار


کمیسیون مناقصه موقع افتتاح پیشنهادها ابتدا پاکت الف پیمانکاران را باز نموده و پس از بررسی چنانچه مدارک پاکتهای الف کامل باشد پاکتهای ب را که حاوی پیشنهاد قیمت است باز میکند. پس از افتتاح پاکتهای ب قیمت پیشنهادی هر پیمانکار معین میشود. آنگاه ارقام مزبوراز رقم کمتر به بیشتر مرتب شده و در جدول مقایسه پیشنهادها درج میشود. کمیسیون مناقصه از بین پیشنهادهاییکه تمامی شرایط مناقصه را دارا باشد و از لحاظ قیمت خارج ازاعتدال نباشد مناسبترین پیشنهاد را انتخاب و به عنوان برنده مناقصه معرفی میکند. در صورتی که برنده مناقصه ازانعقاد قرارداد امتناع ورزد ضمانتنامه شرکت درمناقصه به نفع کارفرما ضبط خواهد شد و از نفر دوم برای عقد  قرارداد دعوت میشود.



قسمت دوم 


EAGROUP 1388/12/17 ساعت 21:09
نظرات 23 + ارسال نظر
ستاره 1388/12/17 ساعت 22:08

واقعا ممنون!جای تشکر داره از اینکه وبلاگ رو از این رکود در اوردید! مطلب نیز مفید است.

دموزین 1388/12/18 ساعت 11:58

منم همونی که ستاره خانم گفت.واقعا ممنون.

ستاره 1388/12/18 ساعت 22:01

قبول نیست نباید تقلید کنی از خودت مایه بذار!

دموزین 1388/12/19 ساعت 17:44

باشه خب حالا چرا می زنین؟!
منم به نوبه خودم از شما تشکر می کنم که بعد از این همه وقت که حتی ستاره خانمم مطلب نمی ذاشت با این مطلبتون باعث دراومدن وبلاگ از این جو سنگین(!) شدین.
خوب شد؟فردا کسی نیاد ادعا کنه که از روش تقلید کردم...!

ستاره 1388/12/19 ساعت 23:28

بهتر شد اما اخر یه تکه هم انداختی ها! چرا فقط 2 3 نفر باید مطلب بذارند بقیه فقط نظارت کنند؟؟؟؟خوب بقیه هم مطلب بدن هان؟؟؟چی میشه ؟؟؟؟

پدربزرگ 1388/12/20 ساعت 00:21

این دانشگاه ارشاد دستکم ۲۰۰ تا دانشجوی حسابداری داره ! نداره !!؟ پس چرا خبری از هیچ کدومشون نیست ! همش چند نفر تو بلاگ فعالیت میکنن ! بعدم میشینن فقط میگن دانشگاه اینطوریه دانشگاه اونطوریه !! و هیچ مشارکتی تو اصلاح دانشگاه نمیکنن ! حداقل از این وبلاگها که میتونن شروع کنن ! اینم ازشون بر نمیاد !؟ پس بهتره اسم دانشجو رو از رو خودشون بر دارن ! اینجوری خیلی سنگین ترن !!!!!

دموزین 1388/12/20 ساعت 13:00

چرا جدیدا هیچکدومتون اعصاب ندارین؟!پدربزرگ منظورتون به من بود؟!من همین که میام اینجا و نظر میدم کلی دارم به پیشرفت وبلاگ کمک می کنم!!خب وقت ندارم که بیام مطلب بذارم دیگه.حداقل مثل بعضیام نیستم که به قول ستاره خانم اسمشون جز نویسنده ها هست اما تا حالا ۲تا مطلب بیشتر نذاشتن.چرا با من دعوا می کنین؟!

[ بدون نام ] 1388/12/21 ساعت 16:18

به جای دعوا به قول خودتون برید به همون 200 تا دانشجو بگید ! تبلیغات کنید !کار سختی نیست هست؟؟؟

سمیرا 1388/12/21 ساعت 16:51

باسلام طی تحقیقات اخیربنده
دموزین یعنی :چهار زنجیرجانبی لیزین از چهار زنجیر پلی پپتیدی مجاور، پلیمر شبکه ای شده تشکیل شده که دموزین نام ونام خانوادگی دارد.

میدونم ربطی نداره اماخواستم شما هم بدونید
مطلب جالبی بود واقعا وبلاگ روراه انداخت

سامان 1388/12/21 ساعت 19:46

ااااااااااااااااا من فکر میکردم دموزین یه نوع مخدره!!!!!!!! مثل کوکایین یا مرفین یا هرویین ............ شایدم ماریجووانا........عجب نمیدونستم

دموزین 1388/12/22 ساعت 14:20

خب خدارو شکر همه مشکلات مملکت حل شده بود فقط مونده بود که دموزین یعنی چی!!!
حالا از فردا که دیگه مشکلی نداریم که بهش فکر کنیم چی کار کنیم؟!یکی یه مشکل ایجاد کنه دیگه........مردیم از بس خوشیم از بی مشکلی!!!!!
البته سمیرا خانم شمام فقط گوگلو سرچ کردیا!!همچین نوشتی تحقیقات اخیر که انگاری رفتی از کتابخونه ملی اینارو پیدا کردی!فرزندم-به قول پدر بزرگ-نمی خوام بزنم تو ذوقتونا اما اصلا معنی دموزین این نیست!!!
دموزین یا دوموزی یا همون تموز(تیر ماه)یه اسم فارسی کهنه!داستانش طولانیه اما اگه با اسم دوموزی همون گوگلو سرچ کنین داستانشم پیدا می کنین!
حالا اونو بی خیال...یکی بگه از فردا که دیگه مشکل نداریم که بهش فکر کنیم چه کنیم؟؟؟؟!!!!!!( :

دموزین 1388/12/22 ساعت 14:30

کسی اینجا توی مسابقه اطلاعات عمومی ایرانسل شرکت نکرده؟نمی دونین چطور باید نتایج قرعه کشیو ببینیم؟

سمیرا 1388/12/22 ساعت 17:23

خداییش خودتون هم نمی دونستین معنی اسمتون یعنی چی اینجوری مجبورشدی بری دنبالش ولی اگرهمین کاروبرای اصطلاحات حسابداری انجام بدیم خیلی بهتره بعدشم اینکه برای اینکه یه کوه تکون بدی اول باید سنگ هاروجابجاکنی

دموزین 1388/12/23 ساعت 18:19

اینم از اون حرفا بودا!!!خودم نمی دونستم معنی اسمم یعنی چی؟!؟!؟!؟!؟!؟!؟!جالبه........

نیکان 1388/12/24 ساعت 17:56

دوستان یه سوال ؟؟چند نفر این مطلب و خوندین؟؟؟؟/

سامان 1388/12/24 ساعت 18:35

من که نخوندم آخه فکرو ذکرم شده کال آف دیوتی!!!!!!!نمیدونم چجوری مرحلشو رد کنم....!!!!!

پدربزرگ 1388/12/24 ساعت 21:11

فرزندم میخوای بیام کمک !؟ من جوونیام از این کارا زیاد میکردم!
یادش بخیر با مش تقی چقدر بازی میکردیم !

سامان 1388/12/25 ساعت 13:07

آره قربمن دستت.بازی چیزی داری بیار.

دموزین 1388/12/25 ساعت 14:36

بابا به جای بازی یکی از این بنده خدا بپرسه چطور؟!

پدربزرگ 1388/12/26 ساعت 16:00

چطور!!؟

برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد