کــــافــــه حـســـــــابداران

بســــم الـلــــه الـرحــمن الـرحیــــــــــــــــــــمـــ.......... . . .

کــــافــــه حـســـــــابداران

بســــم الـلــــه الـرحــمن الـرحیــــــــــــــــــــمـــ.......... . . .

مصاحبه اختصاصی نشریه اسکناس با دکتر رضوان حجازی




دکتر رضوان حجازی



دکتر رضوان حجازی نخستین بانویی هستند که در رشته حسابداری موفق به اخذ مدرک دکتری در ایران گشته اند. ایشان تحصیلات خود را تا دوره دبیرستان در شهر دزفول سپری نموده و تا مقطع کارشناسی ارشد در دانشکده حسابداری شرکت نفت مشغول به تحصیل بوده اند.


پس از انقلاب فرهنگی و بازگشایی مجدد دانشگاهها در گزینش دانشجویی دانشگاه تربیت مدرس پذیرفته و دوره فوق لیسانس خود را در این دانشگاه سپری نموده اند.در سال 1365 به عنوان هیئت علمی در دانشگاه الزهرا مشغول به کار گشته اند که تا به امروز نیز ادامه داشته است.همچنین از سال 1368 تحصیلات خود را در مقطع دکتری در دانشگاه تهران آغاز نمودند.


دکتر حجازی در حال حاضر سمت معاونت آموزشی دانشگاه الزهرا و سرپرستی گروه حسابداری این دانشگاه را بر عهده دارند.

از ایشان در حدود 18 مقاله در مجلات مختلف حسابداری به چاپ رسیده و تعدادی هم مقاله آماده چاپ دارند.ایشان کتابی تحت عنوان  "هزینه یابی بر مبنای هدف " را به رشته تحریر درآورده اند و کتابی با عنوان " حسابداری مدیریت " نیز کتابی است که باید منتظر انتشار آن باشیم.


ایشان تا کنون راهنمایی بیش از 40 پایان نامه دانشجویی در مقطع کارشناسی ارشد را بر عهده داشته اند. گفتنی است ایشان به مدت 9 سال به عنوان مشاور مرکز مطالعات و برنامه ریزی استراتژیک ایران خودرو مشغول فعالیت بوده اند و به جرات میتوان ایشان را یکی از عناصر پیشرفت این شرکت دانست .


در زیر گوشه ای از مصاحبه اختصاصی نشریه " اسکناس "  با ایشان را می توانید مطالعه نمایید :

 


وضعیت علمی و توانمندیهای دانشگاهها ، اساتید و دانشجویان کشور در رشته حسابداری را چگونه ارزیابی می نمایید؟


خوشبختانه رشته حسابداری به علت موقعیت شغلی مناسبی که نسبت به سایر رشته ها داشته و همچنین با معرفی از طرف انجمن یا بخشهای دیگر حرفه و فعالیت خود دانشجویان حسابداری موقعیت بهتری نسبت به گذشته یافته است و همین امر موجبات جذب دانشجویان مستعدتر به این رشته را فراهم آورده است. این درخواست همیشه از وزارت علوم مطرح بوده است که دانشجویان دارای دیپلم ریاضی و تجربی وارد این رشته گردند.این موضوع هم به نفع خود دانشجویان و هم به نفع رشته است.اگر این زمینه ایجاد گردد خود به خود باعث رشد رشته حسابداری خواهد شد ، چرا که الگوها و مدلهایی که در حال حاضر در رشته حسابداری برای کارهای تحقیقاتی و پژوهشی دنبال می گردد ، شناختی در زمینه های آمار و ریاضی را می طلبد .کشش این مساله در مورد دانشجویان رشته علوم انسانی کمتر است و آنها در زمینه های دیگری رشد یافته اند. دانشجویانی که در سایر کشورها معمولا وارد رشته های حسابداری ، مالی و مدیریت می شوند از بین دانش آموزان سطح بالا هستند ، همان دانش آموزانی که در ایران گرایش به تحصیل در رشته های پزشکی و مهندسی دارند . در ایران هنوز این سد شکسته نشده و دانشجویان رتبه های بالا و و با استعدادهای بالاتر به رشته های فنی و مهندسی و پزشکی جذب می شوند . ولی به طور کلی توانایی دانشجویان ما از دانشجویان سایر کشورها کمتر نیست و حتی در مقام مقایسه می توان گفت که دانشجویان سطوح متوسط ما قابل مقایسه با دانشجویان سطح بالای آنها هستند.


اساتید هم از نظر توانایی و استعداد چیزی کمتر از سایر اساتید خارج از کشور ندارند.کما اینکه بسیاری از اساتیدی که به کشورهای دیگر میروند توفیقات بسیار خوبی را به دست می آورند.امکانات توسعه و بهبود برای اساتید خارج از کشور بیشتر از داخل است و مساله ای که وجود دارد فرصتها و شرایطی است که بتوانند وضغیت علمی خود را بیش از پیش بهبود دهند و به لحاظ علمی توانمندتر کنند.توانمندی در زمینه های علمی فرصتها و فراغتهای خاص خود را می طلبند. برنامه ریزی و توانمندیهای اساتید بایستی در دانشگاهها به کار گرفته شوند.دانشگاهها باید محیطی را فراهم آورند که اساتید بتوانند کار پژوهشی خود را نیز در سطح دانشگاه ارایه نمایند و به علاوه بتوانند به لحاظ اقتصادی نیز مسایل خود را حل کنند.به همین دلیل یک مقدار بایستی به اساتیدمان فرصت و فراغت بیشتری برای این مسئله بدهیم.در صورت وجود این شرایط می توانیم شاهد بهبود یافتن سیستم باشیم.



برای اینکه دانشجویان رشته حسابداری بتوانند از نظر علمی موفق تر عمل نمایند چه توصیه هایی برای آنها دارید؟


واقع این است که اگر دانشجو مطالبی را که در کلاسها عرضه می شود با عمق بهتر و بیشتر مطالعه نماید و فقط به منابع معرفی شده در سر کلاسها اکتفا نکند موفق تر عمل خواهد نمود.دانشجویان ما باید در هر موضوع عمیق تر پیش بروند که متاسفانه این موضوع خصوصا در دوره های کارشناسی کمتر در سطح کشور اتفاق می افتد.آموزش ما در سطح کارشناسی نیاز به یک بازنگری عمیق تر دارد که دانشجو را بیشتر درگیر یادگیری و تحقیق کند.متاسفانه هنوز سیستم آموزش ما در دانشگاهها همان سیستم مورد استفاده در دبیرستان است و این موجب رشد دانشجو نخواهد شد.هر استادی که تصمیم به ایجاد کوچکترین تغییری در این روش می گیرد به شدت با او مقابله شده و دانشجویان ،کمتر پذیرای او خواهند بود  و این موضوع خود به خود موجبات عدم موفقیت دانشجویان را فراهم می آورد .

 


نظر شما در مورد سرفصل دروس حسابداری که در حال حاضر در دانشگاههای ایران تدریش می شوند چیست؟


ضرورت بازنگری دروس و سر فصلها کاملا در رشته حسابداری احساس می شود. دروسی که در رشته حسابداری و در مقطع کارشناسی تدریس میگردند بسیار تخصصی و تکنیکی میباشند .یک دانشجوی حسابداری باید توان تجزیه و تحلیل مسایل اقتصادی چه در سطح خرد و چه در سطح کلان را داشته باشد تا بتواند برنامه های مورد نیاز آن مجموعه را طراحی کند.تا آن شناخت را به عنوان یک دانشجوی حسابداری نتوانیم به دست آوریم مطمئنا" بازخورد مناسبی نیز برای آن نخواهیم داشت.به همین دلیل احساس می شود عزیزانی که درگیر این مسئله شده اند بایستی این مسئله را به سرعت در سطح دانشگاهها مورد بررسی قرار دهند و نظریات و پیشنهادات را دریافت کنند و قاعدتاً متعاقب آن سرفصلهای جدیدی را طراحی نمایند .


 

با توجه به اینکه امسال از سوی رهبر انقلاب ، سال اصلاح الگوی مصرف نامگذاری شده و با توجه به این موضوع که میزان زایدات ، ضایعات و دوباره کاریها و به طور کلی بهای تمام شده خدمات و محصولات در بخشهای مختلف کشور مانند بخشهای صنعت ، کشاورزی ، حمل و نقل و ... بسیار بالاتر از استانداردهای جهانی می باشد به طور کلی شما برای رسیدن کشور به استانداردهای جهانی چه راهکارهایی را پیشنهاد میکنید؟


یکی از معضلاتی که در رابطه با مسئله رقابت جهانی در صنایع ما نسبت به صنایع کشورهای دیگر وجود دارد همین مسئله است.ما زمانی میتوانیم در صحنه جهانی حضور فعالی را از نظر ارایه محصولات داشته باشیم که بهای تمام شده را به حداقل ممکن برسانیم.عوامل متعددی باعث کاهش بهای تمام شده می شود.یکی از مسایلی که در سازمانهای ما باید به آن توجه شود مدیریت هزینه است.مدیریت هزینه فقط به معنی کاهش هزینه نیست و هدف در رسیدن به حداقل هزینه بدون توجه به اینکه این کاهش هزینه به چه قیمتی برای ما فراهم خواهد شد نیست.ما هنوز نسبت به رقبا در سطح جهانی در هیچ قسمتی به حداقل هزینه نرسیده ایم ، ولی اگر می خواهیم به این سطح دست پیدا کنیم میبایست با حفظ کیفیت مناسب ، این اتفاق بیافتد و حفظ کیفیت هم نیاز به انجام کار درست و همچنین انجام درست کار دارد.اگر یکبار این کار به درستی انجام شود خود به خود دیگر مسئله و مشکلی به وجود نخواهد آمد.ضایعاتمان به حداقل خواهد رسید و دوباره کاری نخواهیم داشت.همه اینها بار هزینه ای دارند که این بار هزینه ای  را بر بهای تمام شده سرشکن می کنیم.اینها عواملی هستند که بایستی از لحاظ صنعت در نظر گرفته شوند.مساله دیگری که وجود دارد این است که باید سعی کنیم سیستمی را از نظر حسابداری به کار بگیریم که بتواند بهای تمام شده صحیح را به ما عرضه کند.مدیران ما بایستی نسبت به بکارگیری سیستم های صحیح حسابداری آگاهی بیابند.

 


تا جایی که بنده در جریان هستم شما بسیار پرکار هستید . چه از لحاظ علمی و چه از لحاظ کاری.آیا از این همه کار و فعالیت خسته نمیشوید؟


من احساس پرکاری ندارم.خیلی وقتها هم خودم را سرزنش می کنم که می توان بیشتر از اینهم کار کرد.به لحاظ حرفه ای احساس می کنم که هنوز هم بیش از این بایستی کار انجام دهم.از لحاظ علمی ما تلاش خود را در سطح دانشگاهها می کنیم و مواردی که از این به بعد باید فعال تر عمل کنیم را نیز مد نظر داریم.ولی از نظر حرفه ای یعنی بازار کار می توانیم بیشتر حضور داشته باشیم.شاید نیاز به در نظر گرفتن جایگاه بیشتر برای خود و انجام دادن کارهای مفید تر در حرفه باشد.


 

مدتی است که دانشجویان دانشگاه ارشاد افتخار حضور شما را در سر کلاسهایشان دارند.لطفا مقایسه ای داشته باشید از سطح علمی دانشجویان دانشگاه ارشاد با دانشگاههای معتبر کشور. همچنین برای ارتقا سطح علمی آنها به مسئولین دانشگاه و همینطور به خود آنها چه توصیه هایی دارید؟


دانشجویان دانشگاههای غیر انتفاعی و دانشگاه آزاد از نظر سطح ورودی بعد از دانشجویان دانشگاههای دولتی قرار دارند.همان طور که دانشجویان دانشگاههای مختلف دولتی نیز از نظر سطح ورود با یکدیگر متفاوت هستند و طبقه بندی شده اند.در مورد اساتید باید گفت که اساتید بسیار خوبی در دانشگاه شما مشغول فعالیت هستند و در مورد دانشجویان ، دختران دانشگاه ارشاد درس خوان تر از پسران هستند ، ولی به طور کلی به نظر می آید که محیط دانشگاه را در حد دانشگاه تجربه نکرده اند و بیشتر در حد دانشسراها هستند.البته من تحقیق و کار علمی در مورد دلیل اصلی این موضوع انجام نداده ام. جو و محیط آموزشی را خود دانشجویان می توانند متحول کنند. به نظر می رسد که مقداری کم کاری از طرف دانشجویان انجام می گیرد که این موضوع از طرف مدیریت بایستی پیگیری شود. اگر پایان نامه های دانشجویی و حمایت از سختگیری اساتید در این دانشگاه مورد توجه قرار گیرد و فرصت برای گریز از درس خواندن  وجود نداشته باشد شاید بتوان شاهد موفقیت هایی در این دانشگاه بود.البته دانشجویان خوبی هم در آنجا حضور دارند که توانسته اند حتی در مقاطع ارشد هم رشد کنند.شاید اگر دانشگاه برنامه را بر توسعه تحصیلات تکمیلی متمرکز کند بتواند نتایج بهتری به دست آورد.در این صورت دانشجویان با انگیزه بیشتر و بهتر می توانند درس بخوانند و جو از این حالت خمودگی و بی تحرکی دانشجویی خارج شود.البته محیط دانشگاه هم از لحاظ فیزیکی به نظر من خیلی موثر است و فضا بایستی فضای دانشگاهی باشد.کمبود ها هم از نظر امکانات کمک آموزشی و هم از نظر فضای فیزیکی فراوان است.امکانات ویژه ای که دانشجویان سایر دانشگاهها دارند به ندرت در دانشگاه ارشاد دیده می شود. فضای حاکم بر این دانشگاه  باید آن رشد اجتماعی لازم را برای دختران و پسران به گونه ای فراهم نماید که دانشجویان احساس کنند که دیگر دانش آموز نیستند. این فضا میبایست مقداری مورد بازنگری قرار گیرد. فضاهای بازتر که نیاز احساس شخصیت اجتماعی برای یک دانشجو است در آنجا فراهم نیست.

 

 

 

و سخن آخر...  


توصیه ای که به دانشجویان این دانشگاه دارم این است که اکنون که کار انتشار نشریه را به عنوان یک کار فوق برنامه خوب ، آغاز نموده اند سایر دانشجویان را نیز در امر تدوین مجله و بارور کردن آن هر چه بیشتر دخالت دهند. محلی برای اظهار نظر دانشجویان سایر دانشگاهها و یا مطالب ارسالی آنان در نشریه تان وجود داشته باشد. تعامل بین دانشگاهها باعث رشد بیشتر دانشجویان آن دانشگاهها نیز خواهد شد. سعی کنید کاری را که آغاز نموده اید همچنان محکم و استوار و نه متکی به یک شخصی ادامه دهید و بایستی سیستمی را به وجود آورید که در هر حالی پا برجا بماند. علاوه بر این سعی کنید که یک کانون فارغ التحصیلان هم برای خود پیش بینی نمایید که دانشجویانی که از این دانشگاه فارغ التحصیل می شوند با سایر دانشجویانی که در آینده وارد دانشگاه می شوند در ارتباط باشند تا بتوانید آنچه را که امروز آغاز نموده اید با حضور آنان تداوم ببخشید. در پایان توفیق همگی شما را از خداوند منان خواستارم.


مصاحبه از : شیوا عزیززاده و مجتبی درودیان


عکس : شیوا عزیززاده


منبع : نشریه اسکناس ( نشریه اختصاصی انجمن علمی حسابداری دانشگاه ارشاد )



دکتر رضوان حجازی نخستین بانو دکتری حسابداری دانشکده حسابداری شرکت نفت دانشگاه الزهرا هزینه یابی بر مبنای هدف حسابداری مدیریت دانشگاه ارشاد دانشجوی حسابداری
EAGROUP 1388/07/10 ساعت 23:06
نظرات 3 + ارسال نظر
ف.م 1388/07/11 ساعت 13:00

سلام. اینم ایمیل. من که از ترم پیش منتظر ایمیل و دعوتنامه شما هستم و خیلی وقته اعلام آمادگی کردم اما...
فکر کنم آخر درسم تموم شه اما نتونم تو انجمن فعالیتی کنم. منتظر اولین ایمیل و اولین جلسه انجمن در سال تحصیلی جدید هستم . موفق باشید.

سامان 1388/07/20 ساعت 18:59

نگران نباشید به زودی جلسه تشکیل میشه

زهره 1388/11/14 ساعت 17:07

سلام . قدر این دکتر حجازی را همه ما دانشجویان و حتی فارغ التحصیلان باید بدانیم. مثل ایشان در زمینه حسابداری در ایران واقعا کمیاب است. من بهترین کلاسهای درسی خود را با ایشان داشتم و لحظه لحظه برای ما درس بود . زهره از دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه الزهرا در سال ۱۳۸۲

مجتبی درودیان : سلام ، بله درست میفرمایید . ایشون الان برای ما هم همینطور هستند . به شخصه هر وقت در مسایل علمی نیاز به کمک داشته باشم به ایشون مراجعه میکنم .

برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد